ZRÓWNOWAŻONA KONSUMPCJA

Zrównoważona konsumpcja to według Polskiej Zielonej Sieci takie podejmowanie decyzji zakupowych, które uwzględniają konsekwencje, jakie niesie ze sobą produkcja, użytkowanie i utylizacja danego towaru. To także świadomy bojkot wybranych produktów i firm, które łamią standardy etyczne, środowiskowe lub społeczne bądź stosują greenwashing.

Zmiana klimatu, globalne ocieplenie, to jeden z największych problemów, przed którymi stoi współczesny świat. Jedną z przyczyn globalnego ocieplenia jest działalność człowieka: wykorzystanie paliw kopalnych, wylesianie i hodowla bydła. Działania te prowadzą do emisji gazów cieplarnianych, co prowadzi do wzmożenia efektu cieplarnianego i zmian klimatu w skali globalnej, przede wszystkim do podniesienia temperatury powietrza i zmian w bilansie wodnym. Skutkiem tego jest występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych (długotrwałych upałów, gwałtownych opadów i burz, silnych huraganów), zaburzenia obiegu wody w przyrodzie (susze i powodzie), stepowienie obszarów porośniętych dotychczas regularną roślinnością oraz wzrost częstotliwości i zasięgu pożarów lasów. Ważną rolę w redukcji gazów cieplarnianych odgrywają lasy, które pochłaniają i magazynują dwutlenek węgla przez całe swoje życie. Lasy magazynują od 20 do 50 razy więcej CO₂ niż jakikolwiek inny ekosystem. Zatem niszcząc drzewostany, wylesiając obszary leśne, zmniejszamy zdolność globalnego ekosystemu do magazynowania dwutlenku węgla. Z tego punktu widzenia lasy tropikalne spełniają bardzo ważną rolę, ponieważ dzięki swojej znacznej biomasie pochłaniają o 50% więcej dwutlenku węgla niż inne tereny zalesione.

W obecnych czasach wylesianie i degradacja lasów postępują w alarmującym tempie. Każdego roku na świecie ubywa 10 mln hektarów lasów. Głównym czynnikiem prowadzących do wylesień jest powiększanie gruntów rolnych w celu produkcji towarów takich jak bydło, drewno, olej palmowy, soja, kakao czy kawa. Ze względu na sprzyjający klimat wylesienia pod uprawy rolne, plantacje, występują na dużą skalę w strefie klimatu równikowego. Szczególnie na dużą skalę proces ten występuje na obszarach tropikalnych Afryki, Azji oraz Ameryki Południowej i Środkowej. Szacuje się, że w latach 1990–2020 na całym świecie ubyło 420 mln hektarów lasów – co odpowiada około 10% pozostałych lasów na świecie. Mniej lasów, ich degradacja przyczynia się do spadku bioróżnorodności oraz wzrostu emisji gazów cieplarnianych. Wylesiania odpowiadają za 11% emisji gazów cieplarnianych[1].

Unia Europejska jest znaczącym konsumentem towarów mających bezpośredni wpływ na wylesienie. W związku z tym Parlament Europejski i Rada Europy przyjęły rozporządzenia w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów czego celem jest ograniczenie wylesiania i degradacji lasów spowodowanych unijną konsumpcją i produkcją. Ma to spowodować zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i utratę różnorodności biologicznej na świecie. Inicjatywa ma ograniczyć do minimum konsumpcję produktów z łańcuchów dostaw, z którymi wiążą się wylesianie lub degradacja lasów oraz zwiększenie popytu w UE na legalne i „niepowodujące wylesiania” towary i produkty oraz rozwój handlu tymi produktami i towarami.

Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach oraz Koło w Krynicy Zdroju realizuje projekt „Campaign to reduce Europe’s supply chain impact on forests” (Kampania mająca na celu ograniczenie wpływu europejskiego łańcucha dostaw na lasy). Celem projektu jest promowanie odpowiedzialnej konsumpcji, zwracającej uwagę na problemy ekologiczne i społeczne związane z konsumpcją produktów, których produkcja wpływa na zmiany środowiskowe powodując wylesienia dużych obszarów dziewiczych lasów tropikalnych pod plantacje. Tematem tym chcemy zainteresować środowisko kształtujące postawy żywieniowe ludności oraz konsumentów. W ramach projektu Koło Polskiego Klubu Ekologicznego wspólnie z Akademią Nauk Stosowanych w Nowym Sączu, Wydziałem Nauki o Zdrowiu, Kołem Naukowym Dietetyków, organizuje 10 listopada bieżącego roku seminarium „NASZA PLANETA – NASZE ŻYCIE – DODAJMY IM SMAKU”, na którym przedstawione zostaną aspekty środowiskowe i społeczne związane z wylesieniami w obszarach tropikalnych. Przedstawione zostaną również możliwości zastąpienia produktów spożywczych pochodzących z łańcuchów dostaw, z którymi wiążą się wylesianie lub degradacja lasów, produktami rodzimymi. Seminarium połączone będzie z degustacją przekąsek, przygotowanych przez studentów Koła Naukowego Dietetyków przekąsek. Zostaną one przygotowane z wykorzystaniem rodzimych produktów, zastępujących sprowadzane produkty z plantacji. Uczestnicy seminarium będą mogli skorzystać z badań oceniających skład ciała, otrzymają indywidualne zalecenia dietetyczne oraz przepisy na potrawy dietetyczne serwowane podczas seminarium.