Główna

 

 

ŚWIATOWY DZIEŃ WODY 2020

IIdeę Światowego Dnia Wody 2020 skoncentrowano na wykazaniu znaczenia wody w czasach dramatycznych zmian klimatycznych. Nigdy dotąd globalne zasoby wody nie były tak zagrożone. Dla usprawnienia gospodarki wodnej, ONZ wezwała wszystkie strony do zwiększenia inwestowania w środki zapewniające zrównoważone gospodarowanie wodą; nakazano pilnie i więcej inwestować w zarządzanie zlewiskami i w infrastrukturę wodną, by poprawić efektywność zużycia wody. (fragmenty odezwy Sekretarza Generalnego ONZ).

Sądecka Rada SNT NOT w Nowym Sączu, od wielu lat aktywnie uczestniczy w prezentowaniu i propagowaniu kanonów gospodarowania wodami w terenach górskich Sądecczyzny. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Wodnych Melioracji i Gospodarki Wodnej, skupia wybitnych specjalistów – praktyków tej dziedziny zawodowej; SITWMiGW wspomagane statutowymi uprawnieniami Komitetu Naukowo-Technicznego Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, corocznie od 2008 r. począwszy, organizuje sesje, konferencje naukowo-techniczne, seminaria bądź inne formy edukacji społecznej, (kolejne opracowania związane z gospodarka wodną, przeniesiono do kategorii pracy kameralnej) tematycznie związane z bieżącymi potrzebami środowiskowo-gospodarczymi regionu, zawsze wspólnie z organami administracji samorządowej, wielokrotnie z Polskim Klubem Ekologicznym (kolejne opracowania związane z gospodarką wodną, przeniesiono do kategorii pracy kameralnej). Materiały pokonferencyjne opracowywane do druku w Instytucie Technologiczno – Przyrodniczym w Tyliczu, dopełniają merytoryczną wartość przedstawianej wiedzy i stanowią o ciągłości pracy ITP oraz Sądeckiego Oddziału SNT NOT.

W tegoroczne hasło ŚDW, znakomicie wpisuje się temat: „Stosunki wodne i wybrane elementy zabudowy w środkowym dorzeczu Popradu”, opracowany i przedstawiany przez mgr inż. Reginę Wiśniowską - Węglarz, wybitnego specjalistę z dziedziny wodnych melioracji i gospodarki wodnej w terenach górskich (b. Kierownik RNU w Nowym Sączu MZMiUW w Krakowie).

Szerokie omówienie niniejszego tematu, Autorka zaprezentowała na otwartym zebraniu Polskiego Klubu Ekologicznego w Krynicy-Zdroju 10 maja 2018 r.

W roku bieżącym, wskutek pandemii koronawirusa ogarniającej świat i wobec ograniczeń w działalności edukacyjnej wprowadzonych przez Rząd RP, zrezygnowano z dorocznej marcowej sesji tematycznej. Opracowania związane z gospodarka wodną, przeniesiono do kategorii pracy kameralnej.

W zamian, na stronie www.notns.pl, PT Czytelnik znajdzie pełny tekst prezentacji, o której wyżej; aby zachęcić do poznania jego całości, niniejszym przedstawia się najważniejsze wnioski tego opracowania.

W obecnych warunkach hydrologicznych najbardziej aktualnym tematem winien być temat retencji.

Wraz z rozwojem budownictwa i związanej z nim infrastruktury znacznie zwiększyło się uszczelnienie powierzchni zlewni rzek i potoków. Skutkuje to zwiększonym spływem wód opadowych w krótkim czasie. Uszczelnienie powierzchni spowodowane jest utwardzaniem dróg, brukowaniem terenów wokół budynków, parkingów, dużymi powierzchniami dachów.
Szybszy odpływ wody ze zlewni, brak możliwości retencjonowania, to doskonały wstęp do zjawiska suszy.

Na przełomie XX i XXI w, planowano na terenie dorzecza Popradu budowę suchych zbiorników oraz małych zbiorników, mających na celu retencjonowanie wody. Inwestycje nie uzyskały finansowania.

Retencja wodna jest to zdolność dorzecza do zatrzymania wody. Zależy ona od ukształtowania powierzchni i pokrycia szatą roślinną,

Na zdolność zatrzymywania wody przez dorzecze istotny wpływ ma działalność człowieka, która obecnie bezwzględnie powinna zmierzać w kierunku gromadzenia wody w chwili gdy jest jej za dużo, a uwalniania gdy zaczyna jej brakować.

Im dłużej zatrzymamy wodę w środowisku tym dłużej będziemy ją z niego czerpać.

Zatrzymanie wody w dorzeczu oprócz rożnego rodzaju zbiorników można realizować poprzez ochronę bagnisk, mokradeł, oczek śródpolnych (są to zagłębienia stałe lub okresowo wypełnione wodą, stanowiące istotny element krajobrazu), zabiegi melioracyjne.

Duży wpływ na szybkość odpływu wód ze zlewni wywiera roślinność. Odpływ z pól ornych jest znacznie szybszy niż z obszarów łąk i pastwisk lub z terenów zalesionych.

Ważną rolę w „małej retencji” odgrywa retencja leśna, dzięki której następuje poprawa użytecznego obiegu wody opadowej.

Na terenie Południowej Sądecczyzny w ostatnich latach daje się zaobserwować coraz mniejsze zainteresowanie rolnictwem. Powierzchnię regionu zajmują tereny górskie i podgórskie, które nie sprzyjają rozwojowi wielkotowarowych gospodarstw. Małe kilkuhektarowe i mniejsze gospodarstwa przestały być opłacalne. Mimo że statystycznie użytki rolne zajmują 47,1% powierzchni, coraz większe obszary niegdyś uprawiane rolniczo są odłogowane lub zaczynają porastać lasem. Właśnie zwiększenie obszarów zalesionych oraz zrównoważona gospodarka leśna działają korzystnie na wyrównanie odpływów wód powierzchniowych.

Charakter i ukształtowanie terenu powoduje, że region charakteryzuje się:

- szybkim spływem powierzchniowym,

- koncentrycznym układem rzek,

- małą przepuszczalnością podłoża.

Dlatego warto wrócić do idei małych zbiorników retencyjnych, które mogą zaistnieć przy wykorzystaniu wielu dolin małych dopływów Popradu. Warto również zainicjować w całej zlewni retencjonowanie wody przez indywidualne gospodarstwa poprzez zatrzymanie wód opadowych na terenie działek zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej poprzez oczka wodne, różnorodne zbiorniki. Ciekawym rozwiązaniem nieograniczającym możliwości korzystania z działki jest podziemny zbiornik magazynujący wody opadowe ze skrzynek STROMBOX.
Jest to rozwiązanie nowatorskie proponowane od kilku lat. (katalog)

Zaletą tego rozwiązania jest możliwość wykonania wielu takich „magazynów’ dla wód opadowych nawet w obrębie działek dla budownictwa jednorodzinnego.
Skrzynki rozsączające umieszcza się w gruncie pod powierzchnią biologicznie czynną

Inny przykład przydomowej „małej retencji” dla potrzeb domowego rolnictwa (ogrodu)..

Literatura:

1. Lambor J. Podstawy i zasady gospodarki wodnej. WKiŁ. Warszawa, 1965.

2. Janusz Jankowiak, Jerzy Bieńkowski -  Kształtowanie i wykorzystanie zasobów wodnych w rolnictwie

3. Wanda Białkowska Retencjonowanie wody mała retencja wodna

4. Dane techniczne z zasobów MZMiUW Inspektorat Rejonowy w Nowym Sączu i RZGW Zarząd Zlewni Dolnego Dunajca w Nowym Sączu

5. Katalogi zbiorników wodnych

6. Materiały dostępne w internecie

 

Materiał na stronę www.pkekrynica- – wybrała Danuta Reśko dnia 18.04.2020 r.

 

 

Strona powstala dzieki wsparciu finansowemu
Narodowego Funduszu Ochrony Srodowiska
oraz Funduszu Partnerstwa