Krynica w partnerstwie ze Szwajcarią

Spektakularnym listopadowym wydarzeniem społeczno-edukacyjnym w Krynicy-Zdroju, była K o n f e r e n c j a inaugurująca projekt pt. Monitoring społeczny, zachowanie zrównoważonego rozwoju gospodarczego w obszarach wrażliwych przyrodniczo.

Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej, opracowany przez tutejszy Polski Klub Ekologiczny, po raz pierwszy w swej dwudziestoletniej pracy pozyskał formalne partnerstwo dwóch lokalnych administracji rządowych: Urzędu Miejskiego w Krynicy-Zdroju oraz Urzędu Gminy Uzdrowiskowej w Muszynie. Projekt realizowany będzie również na terenie Piwnicznej oraz w Łabowej. Urzędy obu tych miejscowości wyraziły zainteresowanie i zobowiązały się do współpracy przy realizacji projektu aczkolwiek umowy partnerskiej nie podpisały.

Polski Klub Ekologiczny: wnioskodawca, projektodawca i główny wykonawca projektu, jest odpowiedzialny:

- za poziom merytoryczny realizacji;

- za zgodność przebiegu z zatwierdzonym harmonogramem;

- za terminowe wyczerpanie tematów;

- za prawidłowe i pełne wykorzystanie przyznanych środków,

- za opracowanie zebranego materiału oraz

- za przedstawienie wyników i opracowanie wniosków (publikacja).

Przewodnia idea projektu nawiązuje do Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r., w której po raz pierwszy znalazło się pojęcie NATURA 2000; wyznacza ono program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu stały się dwie unijne dyrektywy: Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Wszystkie kraje członkowskie zobowiązane są do zachowania na obszarach wchodzących w skład sieci NATURA 2000 walorów chronionych w stanie nie pogorszonym, co nie wyklucza wykorzystania gospodarczego.

Jednym z bardzo licznych małopolskich obiektów włączonych do sieci obszarów NATURA 2000 jest Popradzki Park Krajobrazowy. Pilotażowy Program Ochrony Ostoi Popradzkiej opracowywał w roku 2005 mgr inż. Tomasz Szczotka, v-ce Prezes krynickiego Koła Polskiego Klubu Ekologicznego. Opracowanie to prezentowane było na forum gmin doliny Popradu, w Starostwie Nowosądeckim, w NOT - o. Nowy Sącz, w wybranych szkołach ponadgimnazjalnych, w Klubie – po to aby oswoić przynajmniej niektóre kręgi społeczeństwa z nowymi zasadami ochronnymi przyrody, obowiązującymi w Polsce od naszego wejścia do Unii Europejskiej i po to aby objaśniać pojęcie: zrównoważony rozwój - a NATURA 2000.

Priorytetem w działalności Klubu jest edukacja; początkowo adresowana do młodzieży, z czasem, z uwagi na zapotrzebowanie społeczne, została przeorientowana na dorosłych. Tematy sesji edukacyjnych odpowiadają bieżącemu zapotrzebowaniu społecznemu: np. dlaczego powstają powodzie, skąd biorą się trzęsienia ziemi, skąd wziął się karpacki kataklizm osuwiskowy, czy i gdzie możemy liczyć na energię geotermalną, realna ocena polskich możliwości pozyskiwania gazu łupkowego, gospodarka odpadami na Sądecczyźnie – to jedynie niektóre.

Wszystkie konferencje organizowane przez Klub, merytorycznie obsługiwane są przez wybitne autorytety naukowe bądź zawodowe; przedstawianą wiedzę teoretyczną zawsze uzupełniają wskazania do praktycznego wykorzystania przy administrowaniu zjawiskami, pomocne przy wskazywaniu słusznej drogi postępowania użytkownikowi przyrody.

Polski Klub Ekologiczny zapraszany jest do różnego rodzaju konsultacji społecznych np. przy uchwalaniu lokalnych aktów prawnych takich jak miejscowy plan przestrzennego zagospodarowania, przy opracowywaniu strategii i programu ochrony przyrody na obszarze powiatu lub województwa i t p. Podczas spotkań konsultacyjnych obserwuje się niestety małe zainteresowanie i nierzadko brak przekonania odnośnie do słuszności przepisów i kryteriów programu Natura 2000 tak jak gdyby można było je pomijać lub nie brać ich pod uwagę. Postawa taka o tyle nie jest zaskoczeniem, że końcowe dopracowanie Ustawy „naturowej” w Polsce przeciąga się i wdrażanie jej najprawdopodobniej nie wszędzie jest rygorystycznie przestrzegane; stwarza to symptomy niepewności odnośnie do jej obowiązywania i nierzadkie próby wyjednania lub wymuszenia ominięcia jej zapisów. Postawa taka o tyle nie zaskakuje, że doświadczenia zachodnio-europejskie przy wprowadzaniu Programu NATURA 2000 były rzekomo podobne. Co istotne: w niektórych kręgach zawodowych, nawet wśród najwybitniejszych profesjonalistów, dotychczasowe przepisy (polskie) i stosowane dotąd formy ochronne, uważa się za wystarczające i stawia się pytanie: po co nam nowe rygory europejskie, nie zawsze racjonalne, skoro pod polską jurysdykcją, polska przyroda ma się dobrze?

Właśnie wyjaśnianiu tej zawodowo - administracyjnej wątpliwości, służyć będzie przedstawiany na konferencji projekt. Jego prestiżową wyjątkowością jest międzynarodowa formuła: środki przyznane przez Szwajcarię, umożliwią jego realizację w Polsce, w obszarze naturowym Ostoi Popradzkiej, z warsztatowym zahaczeniem o Słowację – przygraniczne najbliższe państwo unijne, zaliczane do tej samej prowincji przyrodniczej więc podlegające takim samym rygorom unijnym. Wyjazd studialny do Francji, do państwa od wielu lat doświadczonego obowiązywaniem NATURY, będzie uwieńczeniem projektu.

Zarówno program merytoryczno – rzeczowy, jak i rozliczanie przyznanych środków, muszą być prowadzone perfekcyjnie, pod stałą i ścisłą kontrolą, ze szwajcarską dokładnością. Za całość przebiegu realizacji odpowiada Zarząd Koła. W zespole klubowym, ekspertem ds. Natura 2000 jest Pan mgr inż. Tomasz Szczotka – pomysłodawca i autor merytorycznej zawartości projektu; pilotowaniem wniosku zasłużył na funkcję koordynatora projektu i przy wspomaganiu Zarządu Koła PKE, zapewne bardzo dobrze poradzi sobie w tej roli.

Projekt winien przynieść korzyść społeczną; zbierane opinie środowiskowe i materiały pochodzące z monitoringu mają bowiem służyć, a w końcowym zamiarze - ułatwić pracę lokalnym PT Władzom Administracyjnym dzięki poprawieniu świadomości społecznej, zatem licząc na pomoc Urzędów Miejskich Krynicy, Muszyny, Piwnicznej i Urzędu Gminy

w Łabowej w organizacji pracy wywiadowczej na swoim terenie, będziemy prosić przede wszystkim o przyobiecaną pomoc w tworzeniu punktów konsultacyjnych. Projekt jest trudny i wymagający, ale po doświadczeniach polsko-szwedzkich, polsko-ukraińskich i polsko-białoruskich, zespół PKE odważnie przystępuje do jego realizacji, wierząc w jego końcowy sukces.

Nobilitacją dotychczasowej działalności edukacyjnej Klubu jest nawiązanie bezpośredniego kontaktu z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie i zapewnienie życzliwości Władz Uczelnianych na czas trwania projektu.

Otwarta konferencja naukowa bywa w Krynicy rzadkością. Tym razem, wśród jej uczestników, znajdowało się bardzo liczne grono słuchaczy Krynickiego Uniwersytetu Otwartego. Zapewne łatwiej będzie Klubowi realizować projekt w przekonaniu, że NATURA 2000 znalazła należne miejsce w społecznej świadomości

Prowadzenie Konferencji powierzono Panu dr inż. Andrzejowi Jucherskiemu - Kierownikowi Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego. co podniosło prestiż Konferencji i Klubu. Projekt realizowany jest w cyklu jednorocznym i zakończony zostanie podsumowaniem także konferencyjnym.

Pomimo partnerstwa z Urzędem Miejskim w Krynicy-Zdroju i z Urzędem Miejskim w Muszynie, za prawidłowość przebiegu i za efekty realizacyjne projektu, odpowiada Zarząd Koła Polskiego Klubu Ekologicznego.

Prosimy o powszechną życzliwość, bardzo w tej realizacji potrzebną.

Zarząd Koła Polskiego Klubu Ekologicznego

w Krynicy-Zdroju